ΝΙΚΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ (1904-1990) Ο Νίκος Αθανασιάδης γεννήθηκε στη Μυτιλήνη, γιος του μεγαλοβιομήχανου Απόστολου Χρ. Αθανασιάδη και της Ειρήνης Μιχαηλίδη, κόρης μεγαλοκτηματία από τη Ρουμανία και γνωστής στο νησί για τη μόρφωσή της. Είχε ένα μεγαλύτερο αδερφό το Χρήστο και μια μικρότερη αδερφή τη Μαρία. Στο σχολείο πήγε για πρώτη φορά στην τρίτη τάξη του Γυμνασίου. Τα προηγούμενα χρόνια έκανε κατ’ οίκον μαθήματα μαζί με τα αδέρφια του. Αποφοίτησε από το Γυμνάσιο το 1920 χρονιά της οικονομικής καταστροφής του πατέρα του. Ένα χρόνο αργότερα πέθανε η αδερφή του σε ηλικία δεκαπέντε ετών. Στη μνήμη της ο Αθανασιάδης έγραψε το ποίημα Λουλούδια μαραμένα. Εργάστηκε στην Τράπεζα Αθηνών (1922), την Ιονική Τράπεζα (1922-1924) και τέλος σε μεγάλο μηχανουργείο που διατηρούσε ένας θείος του. Την ίδια περίοδο στράφηκε με ενδιαφέρον στη μελέτη των έργων της γαλλικής και γερμανικής λογοτεχνίας που υπήρχαν στη βιβλιοθήκη της μητέρας του. Από το 1925 ως το 1927 υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στο ναυτικό και στη συνέχεια εργάστηκε διαδοχικά σε διάφορα παραρτήματα της Εθνικής και της Αγροτικής Τράπεζας και από το 1958 και για δέκα χρόνια στον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού. Τελικά συνταξιοδοτήθηκε από την Αγροτική Τράπεζα της Αθήνας. Πέθανε στην Αθήνα. Η πρώτη επίσημη εμφάνισή του στο λογοτεχνικό χώρο πραγματοποιήθηκε το 1929 με τη δημοσίευση του διηγήματος Ο μετανάστης στην εφημερίδα της Μυτιλήνης Ελεύθερος λόγος. Ακολούθησαν ως το 1943 δημοσιεύσεις ποιημάτων ρομαντικής τεχνοτροπίας σε διάφορες εφημερίδες του νησιού. Την ίδια περίοδο ολοκλήρωσε κριτικά δοκίμια και μελέτες και έδωσε διαλέξεις για τη λογοτεχνία, το θέατρο και τις εικαστικές τέχνες. Στη μεταφραστική του δραστηριότητα εξάλλου συγκαταλέγονται έργα των Clement Lepides, Roger Martin du Gard, Samuel Beckett, Anatole France, Onore de Balzac, Antoine de saint Exupery, Andre Gyde και άλλων. Ανέκδοτα παραμένουν δέκα θεατρικά έργα του, από τα οποία παραστάθηκαν Η προτομή και Η τρίτη πράξη. Γνωστός έγινε ωστόσο κυρίως με το πεζογραφικό του έργο, με αφετηρία το Βιβλίο του Νησιού μου, που εκδόθηκε το 1950 και βασικούς σταθμούς το Πέρα απ’ το ανθρώπινο και τη Σταύρωση χωρίς ανάσταση. Ο Νίκος Αθανασιάδης τοποθετείται από τους ιστορικούς της νεοελληνικής λογοτεχνίας στους έλληνες λογοτέχνες του μεσοπολέμου. Η γραφή του κινείται στο χώρο του ρεαλισμού με συχνή κάποτε τη χρήση του ονειρικού στοιχείου και χαρακτηρίζεται θεμελιωδώς από τη μεγάλη σε έκταση και πολυεπίπεδη σε ανάπτυξη επεξεργασία των θεμάτων, γεγονότων και καταστάσεων που περιγράφει 2 . Τιμήθηκε με το βραβείο Ουράνη της Ομάδας των Δώδεκα (1958) και το Αριστείο Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών (1989). Το 1974 του χορηγήθηκε λογοτεχνική σύνταξη (που αργότερα μετονομάστηκε σε σύνταξη εξαιρετικών υπηρεσιών) από επιτροπή του Υπουργείου Πολιτισμού για το σύνολο του έργου του. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Νίκου Αθανασιάδη βλ. Τροπαιάτης Άλκης, «Αθανασιάδης Νίκος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας1. Αθήνα, Χάρη Πάτση, 1968, Καραγιάννης Βαγγέλης, «Νίκος Αθανασιάδης», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939)Β’, σ. 8-25. Αθήνα, Σοκόλης, 1992. 2. βλ. Καραγιάννης Βαγγέλης, ο.π.
(Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).