Δὲν ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο δημοσίευσε τὴν «Βάρδια» τὸ 1954, προτοῦ σωπάσει γιὰ εἴκοσι χρόνια, ἦταν γιὰ νὰ ἐξερευνήσει ἕνα νέο ἐκφραστικὸ τρόπο. Ὀνειρεύτηκε ἐν συνεχείᾳ - ἢ καμώθηκε πὼς ὀνειρεύτηκε - νὰ γράψει Ἀπομνημονεύματα. «Μὰ θὰ μὲ σκοτώσουν ἂν τὰ διηγηθῶ ὅλα», συνήθιζε νὰ λέει. Στὴν πραγματικότητα ἡ ἴδια ἡ «Βάρδια» ἦταν μυθιστόρημα, ποίημα καὶ ἀναμνήσεις συγχρόνως.

Μέσα στὸ βιβλίο ὑπάρχει καταρχὰς ἡ ἱστορία ἑνὸς ταξιδιοῦ. Στὴ θάλασσα τῆς Κίνας ἕνα παμπάλαιο φορτηγό, σαραβαλιασμένο -ἕνα ἀπὸ κεῖνα τὰ σαπιοκάραβα ποὺ εἶχαν ἤδη πουληθεῖ γιὰ παλιοσίδερα καὶ ποὺ οἱ Ἕλληνες ἐφοπλιστὲς τὰ πήγαιναν γιὰ ἐπιδιόρθωση στὸ Ρόττερνταμ καὶ ὕστερα τὰ ῾βαζαν νὰ γυρίζουν τὶς θάλασσες γιὰ χρόνια ἀκόμα- ἔχει βάλει πλώρη γιὰ τὸ Σαντούν.

Ἀλλὰ τὸ οὐσιῶδες ἔγκειται στὶς συνομιλίες. Σ᾿ αὐτὲς ἀκριβῶς θεμελιώνεται τὸ ἔργο. Στὶς ἀτέλειωτες ὧρες τῆς βάρδιας οἱ ναυτικοὶ -ὁ θερμαστής, ὁ καπετάνιος, ἢ ὁ ἀσυρματιστής, ὅπως ἦταν ὁ συγγραφέας- ἀναμασοῦν ἀπὸ κοινοῦ τὴν κατάστασή τους. Τὴ ζωή τους τὴν ἀντιλαμβάνονται ὡς κατάρα, ἀλλὰ μία κατάρα ποὺ τὴν ἀποδέχονται καὶ τὴν ἐπιζητοῦν: Δὲν ὑπάρχει γι᾿ αὐτοὺς χειρότερη δυστυχία ἀπὸ τὴ ζωὴ στὴ στεριά, τὴν ἀναγκαστικὴ ἀργία, τὴν ἀποχώρηση ποὺ τοὺς θάβουν ζωντανούς. Ὑπάρχει μία παράδοξη διαλεκτικὴ ἀγάπης καὶ μίσους, δυσπιστίας καὶ συνενοχῆς ἀνάμεσα σ᾿ αὐτοὺς τοὺς ναυτικοὺς καὶ τὸ πλοῖο τους: Αἰχμάλωτοι καὶ ξεριζωμένοι μαζί, ἀπεχθάνονται καθετὶ ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ τοὺς ἐλευθερώσει, νὰ σταματήσει τὴν πορεία τους.